Mahkumlik inson hayoti davomida bilib va bilmay qilgan qilmishining jazosini o‘taydigan muddat. Bu muddat mahkumga kerakli xulosa chiqarishga xizmat qilishi, tuzalish yo‘liga o‘tishi uchun saboq bo‘lishi lozim. Jazoni o‘tash paytida ham mahkumlar qandaydir yumush bilan mashg‘ul bo‘ladi. Agar ushbu ish bajarilgan davr uchun jazoni ijro etish muassasasi tomonidan ijtimoiy soliq to‘langan bo‘lsa, pensiya tayinlashda ish stajiga qo‘shib hisoblanadi. Prezident tomonidan imzolangan Qonun (O‘RQ–817, 15.02.2022 y.) bilan ayrim qonun hujjatlariga mahkumlarning ana shu kabi ba’zi huquqlari va qonuniy manfaatlarini ishonchli himoya qilishga qaratilgan o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritildi.
“Fuqarolarning davlat pensiya taʼminoti to‘g‘risida”gi qonunga kiritilgan qo‘shimchaga ko‘ra ozodlikdan mahrum etishga hukm qilingan shaxslarning jazoni ijro etish muassasalarida jazoni o‘tash davrida bajaradigan har qanday ishi, shuningdek, “Jinoyat-ijroiya kodeksi”ga mahkumlarning tuzalish yo‘liga o‘tganligini aniqlash mezonlari kiritildi.
Mahkumning mehnatga vijdonan munosabatda bo‘lishi, belgilangan mehnat normalarini bajarishi, ongli ravishda mustaqil ishlash ko‘nikmalarining shakllanganligi, o‘qishga va kasb-hunar o‘rganishga qiziqishi, jazoni ijro etish muassasalarida tashkil etiladigan madaniy-maʼrifiy tadbirlardagi ishtiroki, tashabbusi, boshqa mahkumlarga ibrat bo‘lishga intilishi komissiya tomonidan har chorak yakunlariga ko‘ra mahkumni tuzalish yo‘liga o‘tgan yoki o‘tmagan deb topish to‘g‘risidagi xulosa komissiya tomonidan rasmiylashtiriladi va mahkumning shaxsiy yig‘majildiga qo‘shib qo‘yiladi.
Manbalar asosida H.Kamolova tayyorladi.
