Sukut — zaiflikmi yoki kuch?

Hayotimizda sukutga juda ko‘p joy beriladi — ba’zida ongli ravishda, ba’zida esa majburan. Biroq biz ko‘pincha sukutni noto‘g‘ri talqin qilamiz: “jim bo‘ldi — demak, zaif”, “gapira olmaydi — demak, ojiz”, deymiz. Balki sukut — zaiflik emas, balki eng chuqur kuchdir?
Sukutning ikki yuzi
Sukut ikki xil bo‘lishi mumkin: qo‘rquvdan kelgan jimlik va ongli tanlangan sukut. Birinchisi – ichki qo‘rquv, o‘z fikrini himoya qila olmaslik, o‘ziga ishonmaslik natijasi. Bunday jimlik chindan ham zaiflik bo‘lishi mumkin. Ammo ikkinchisi — ongli tanlovdir: har bir so‘zni tortib, kerakli paytda gapirish, ortiqcha so‘zdan tiyilish yoki xafa bo‘lgan paytda ham o‘zini tutib qolish…
Shu nuqtada savol tug‘iladi: qachon gapirmaslik — kuch?
“Sukut — donolik belgisi, so‘z esa javobgarlik.” Shu fikrni har bir kuchli inson o‘zida sezadi.
Sukut — ichki dunyoning sadosi
Gapirish — tashqariga chiqarish bo‘lsa, sukut — ichkariga qarashdir. Ko‘p hollarda inson jim bo‘lishi orqali o‘z ichidagi fikrlar bilan yolg‘iz qoladi, ularni o‘ylaydi, baholaydi. Jimlik orqali inson o‘zini tinglaydi. Nega eng dono insonlar kam gapiradi? Chunki ular har bir so‘z uchun javobgarlikni his qiladi. Ular sukutdan qo‘rqmaydi — ular undan foydalanadi. Sukut ularga ichki kuch beradi, fikrni chuqurlashtiradi.
Sukut — qarshilik vositasi sifatida
Tarixda ko‘plab ulkan o‘zgarishlar jim qarshilik orqali boshlangan. Ovoz ko‘tarmasdan, ammo qat’iy pozitsiyada turish ba’zida eng katta harakat bo‘lgan. Masalan: Mahatma Gandi ba’zida sukut kunlarini e’lon qilgan — bu uni zaif emas, balki kuchli ko‘rsatgan.
Ota-onadan ranjigan bola gapirmasligi orqali norozilik bildiradi — bu uning qarshiligi.
Ishda adolatsizlik ko‘rgan inson jim bo‘lishi orqali ham nimanidir anglatishi mumkin — uni “ko‘rmay qo‘yish” emas, balki “ichki kuch yig‘ish” sifatida qabul qilish kerak.
So‘z — qurol, sukut — qalqon
So‘z — o‘tkir qilich. U bilan himoyalanish ham, hujum qilish ham mumkin. Ammo sukut — qalqondir. U bilan o‘z fikringizni himoya qilasiz, ichki xotirjamlikni saqlaysiz.
Hammamiz hayotimizda shunday vaziyatlarni ko‘rganmizki, unda jim bo‘lish — eng kuchli javob bo‘lgan. Masalan: Jahl bilan baqirgan odamga jimlik bilan qarshi turish, sabrli bo‘lish orqali notinch vaziyatni sovutish, o‘zingizni oqlamasdan, jim turib haqiqatning o‘zi ochilishini kutish…
“Ba’zida jimlik eng baland qichqiriqdir” — bu ibora chuqur haqiqatni ochadi.
Sukut — kuchli qalb belgisi. Demak, sukut har doim ham zaiflik emas. U ongli bo‘lsa — kuchdir. U sabrdir. U donolikdir. U ichki kuchning eng tiniq ifodasidir va eng muhimi – sukutni tanlagan inson o‘zini boshqara oladi.
Rohatoy Raimqulova